Kruispunten van Vrede, Verzet en Hoop

In het kader van dit project ontwikkelde het FoRE/HOPE-team een mastervak getiteld Intersections of Peace, Resistance, and Hope aan het Tampere Peace Research Institute (Tampere University).

Tijdens de colleges maken studenten kennis met de theoretische achtergrond en kernconcepten van alledaags verzet en hoop. Ze verkennen de belangrijkste denkers op elk terrein en bestuderen de onderlinge verwevenheid en raakvlakken. Het vak heeft als doel studenten vertrouwd te maken met hoe verzet en hoop in het dagelijks leven met elkaar vervlochten zijn, met nadruk op machtsdynamieken ‘van onderuit’ en alledaagse interventies. De lessen bieden inzichten in het concept verzet, de betrokken actoren of subjecten, hun doelstellingen, intenties, motivaties, en de methoden of handelingen die zij hanteren.

Het vak onderzoekt verder de complexiteit en de kruispunten van verzet en hoop in het dagelijks leven. Na deze theoretische verkenning verschuift de aandacht naar de studentenbezetting op de campussen van de Universiteit van Tampere in de herfst van 2023. Aan de hand van materiaal uit deze bezetting reflecteren studenten over hoe verzet en hoop tot uiting kwamen in deze geweldloze actie.

Vervolgens wordt bestudeerd hoe verzet en hoop belichaamd worden, met bijzondere aandacht voor de Woman-Life-Freedom-beweging in Iran. Studenten onderzoeken hoe verzet gestalte krijgt via creatieve acties met een dynamische en vaak esthetische dimensie. Via deze casestudy leren studenten hoe Iraanse vrouwen hun onzichtbaarheid hebben omgevormd tot zichtbare daden van verzet in de publieke ruimte. Besprekingen ontleden de betekenissen en verhalen achter verschillende vormen van verzet, en verkennen hoe vernieuwende praktijken van verzet en hoop tot stand kunnen komen via diverse media, waaronder kunst en digitale platforms.

Daarna maken studenten kennis met alledaagse vormen van verzet in de context van racialisering, islamofobie en xenofobie in de Finse samenleving. Op basis van doctoraatsonderzoek met mensen van Somalische origine in Helsinki wordt besproken hoe alledaagse ontmoetingen en praktijken kunnen functioneren als verzet tegen onderdrukkende structuren. Deze les gaat in op structuren van onderdrukking en geweld die samenhangen met xenofobie en racialisering in Finland, gevolgd door een diepgaande bespreking van ervaringen van de Somalische gemeenschap in Finland, ondersteund door etnografische data.

Het vak behandelt vervolgens kunst als medium om verzet en hoop uit te drukken. Kunstzinnige expressies worden besproken als manieren om grensgeweld tegen te gaan, hoop te stimuleren en alledaagse vrede te bevorderen.

Een volgende casus rond de Finse context richt zich op West-Afrikaanse migranten. Door factoren zoals kolonialisme, geografische ligging, gewapende conflicten, economische crisissen en persoonlijke ambities zijn er voortdurende migratiestromen van Afrika naar Europa. De colleges staan stil bij de ervaringen van West-Afrikaanse migranten in Finland, en onderzoeken hoe hun migratie-intenties en trajecten – gedreven door hoop op een beter leven – samenhangen met de uitdagingen en vormen van verzet die zij in Finland ondervinden.

Verder wordt de geleidelijke uitwissing van inheemse identiteit, agency en epistemologie besproken in de context van Palestijnse ervaringen onder settler-kolonialisme. Twee verplichte lecturen bieden een theoretisch kader om Palestijns verzet te begrijpen, in het bijzonder via humor. Eerst worden de systematische, traag voortschrijdende vormen van genocide besproken waarmee Palestijnen sinds het Britse Mandaat geconfronteerd worden. Vervolgens wordt ingezoomd op de dagelijkse praktijken van uitwissing door het zionistische settler-koloniale project, met als afsluiter een analyse van hoe Palestijnen humor inzetten als vorm van verzet.

In de afsluitende sessie, Theatre as a Practice of Resistance and Hope, onderzoeken studenten het potentieel van theater als middel om verzet uit te drukken en hoop te cultiveren. Studenten integreren inzichten uit de eerdere colleges en lecturen om mogelijke dramaturgieën te verbeelden, waarbij ze zowel fysiek als via schrijven aan de slag gaan. Activiteiten omvatten fysieke oefeningen, improvisaties en gesprekken die emoties en intuïtie activeren in het theatermaken. Ervaring met theater is niet vereist; de participatie is inclusief en afgestemd op ieders mogelijkheden en noden.

Ter afsluiting presenteren studenten hun eigen analytische casussen in twee seminars, met als doel de opgedane gezamenlijke kennis uit het vak te integreren.

Delen!